To uczucie, kiedy pod koniec pieniędzy zostaje jeszcze dużo miesiąca. Ile powinna wynosić podwyżka inflacyjna?

fot. Unsplash.com / Igal Ness

Inflacja, pomimo że jest zjawiskiem globalnym, nie w każdym kraju osiąga taką samą wartość. W dobie szalejącego obecnie kryzysu geopolityczno-gospodarczego inflacja w Polsce wynosi już 17,9 proc. (dane za GUS na październik 2022). W związku z tym rozsądnym rozwiązaniem wydaje się tzw. podwyżka inflacyjna. Może się ona bowiem przyczynić się do niwelowania negatywnych skutków realnej utraty wartości pieniądza.

Podwyżka w pracy z powodu inflacji ma rekompensować pracownikom gwałtowny wzrost cen, zwiększone koszty utrzymania oraz zmniejszoną siłę nabywczą pieniądza. Jednak czy obowiązek jej wprowadzenia jest regulowany prawnie? Ile powinna wynosić oraz komu, kiedy i na jakiej podstawie przysługuje? Wszystkie najważniejsze informacje na temat podwyżki inflacyjnej znajdziesz w niniejszym artykule.

Z tego artykułu dowiesz się:

• W jaki sposób pieniądz traci na wartości podczas inflacji?
• Czym jest podwyżka inflacyjna?
• Kto może otrzymać podwyżkę inflacyjną?
• O jaką podwyżkę się ubiegać, aby nie być stratnym?
• Co, jeśli pracodawca nie chce wypłacić podwyżki inflacyjnej?

W jaki sposób pieniądz traci na wartości podczas inflacji?

Wartość pieniądza określana jest przez to, co możesz za niego kupić. Inflacja stanowi najbardziej znaczący czynnik wpływający na wahania wartości każdej waluty. Gdy drukuje się i wpuszcza w obieg gospodarczy coraz więcej gotówki, która nie ma pokrycia w realnym towarze lub usłudze, dochodzi do stopniowego zmniejszenia jej ogólnej wartości oraz siły nabywczej. Inflacja zwiększa cenę dóbr i usług w czasie, nie przekładając się na zwiększenie podaży. Wobec tego uzyskanie przez pracownika podwyżki inflacyjnej jest tak istotne, ponieważ pozwala zredukować skutki utraty wartości pieniądza w czasie, nie powodując przy tym drastycznych spadków standardu codziennego życia.

Podwyżka inflacyjna – co to jest?

Podwyżka w pracy z powodu inflacji to jeden z bardziej interesujących mechanizmów w obszarze negocjowania wynagrodzenia. Bez wątpienia w ostatnim czasie zaobserwowałeś zatrważający wzrost cen produktów i usług. To z jego powodu coraz większa liczba przedsiębiorców wprowadza w swoich firmach możliwość uzyskania waloryzacji pensji w związku z inflacją. 

Podwyżkę inflacyjną na ogół regulują przepisy wewnątrzzakładowe, czyli regulamin zakładu pracy. Jeżeli twój pracodawca już wcześniej wprowadził taki mechanizm, twoje wynagrodzenie zasadnicze poddawane jest corocznej waloryzacji, uwzględniając wskaźnik inflacji rocznej podanej przez Główny Urząd Statystyczny (GUS). Co ważne, parametr ten dotyczy zawsze roku poprzedzającego ponowne wyliczenie pensji. 

Pamiętaj jednak, że podwyżka inflacyjna nie jest obowiązkowa. W Kodeksie pracy nie ma przepisu, który nakazywałby waloryzację wynagrodzeń pracowników z powodu rosnącej inflacji. To, czy będziesz zarabiać więcej, zależy jedynie od woli twojego przełożonego.

Kto może otrzymać podwyżkę inflacyjną?

Jak wygląda podwyżka inflacyjna 2022? Waloryzacja z tego tytułu przysługuje nie tylko pracownikom, którzy na co dzień aktywnie uczestniczą w wykonywaniu obowiązków zawodowych w różnych przedsiębiorstwach. 

Przysługuje ona bowiem także osobom przebywającym na urlopach:

• macierzyńskich,
• ojcowskich, 
• wychowawczych. 

Co więcej, wzrost wartości wynagrodzeń obejmuje również pracowników w okresie wypowiedzenia umowy. Mimo iż zamierzają opuścić zakład pracy, dopóki pozostają na swoim stanowisku, mają identyczne prawa jak pozostali zatrudnieni.

Sprawa wygląda jednak zupełnie inaczej w sferze budżetowej, czyli w takich grupach zawodowych jak lekarze, pielęgniarki, nauczyciele oraz urzędnicy. Otóż podwyżka inflacyjna w budżetówce nie obowiązuje. Pracownicy w wymienionych sektorach nie mogą liczyć na coroczną waloryzację pensji z tego tytułu. Wysokość ich wynagrodzenia reguluje bowiem Ustawa o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej i inne dokumenty, np. Karta Nauczyciela. 

O jaką podwyżkę się ubiegać, aby nie być stratnym?

Główny czynnik decydujący o wysokości podwyżki stanowi sama inflacja, której wartość co roku podaje GUS. To właśnie na podstawie tych danych oblicza się, o ile procent wzrosną wynagrodzenia pracowników. Przykładowo, w 2020 roku wskaźnik inflacji wynosił 3,4 proc. W związku z tym rok później każdy pracodawca, który w regulaminie zakładowym zobowiązał się do udzielania podwyżek inflacyjnych, musiał podnieść wynagrodzenia o tę wartość. Z kolei w 2021 roku inflacja osiągnęła aż 10 proc., co oznacza, że właśnie tyle wyniosła waloryzacja w 2022 roku. Szacuje się, że za rok może ona sięgnąć nawet 20 proc. 

Zdarza się, że pracodawca zwiększa płace o wartość większą niż wskaźnik inflacji.

Branże, które pod koniec 2021 roku dokonały sporych podwyżek wynagrodzeń, zrobiły to pod wpływem sytuacji na rynku, ale tym samym obecnie mają mniejszy potencjał, mniejszą przestrzeń do dalszego podnoszenia płac. Jeżeli np. informatyk uzyskał 10-20 proc. lub więcej podwyżki wynagrodzenia, to dla takiej osoby obecna inflacja nie jest szczególnie dotkliwa – tłumaczy prof. Elżbieta Mączyńska-Ziemacka, prezes honorowy Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.

Co ważne, to nie jest tak, że z końcem czy z początkiem roku rusza się po podwyżki. Pracownicy nie decydują się na ten krok, jeżeli sądzą, że inflacja będzie krótkotrwała i niezbyt wysoka – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

W wielu przedsiębiorstwach pracownicy na co dzień interesują się wskaźnikiem inflacji, zwłaszcza tym publikowanym regularnie przez GUS, a także jej wzrostem w skali roku. 

Dzięki takim danym jesteś w stanie:

• przewidzieć, o ile wzrośnie twoje wynagrodzenie w danym roku, 
• sprawdzić, czy kwota podwyżki w ramach waloryzacji zastosowana przez twojego pracodawcę jest zgodna z opublikowanym wskaźnikiem inflacji.

Podwyżka inflacyjna – co, jeśli pracodawca nie chce jej wypłacić?

Decyzja o podwyżce należy do przełożonego, ale przed jej podjęciem powinien on zweryfikować, czy postanowienia dotyczące corocznych nie zostały już wcześniej wprowadzone. Jeśli tak, to ma obowiązek ich przestrzegać, aż do momentu wręczenia wypowiedzenia – stanowi o tym prawo pracy. Czasami jednak z różnych przyczyn pracodawca nie płaci kwoty po waloryzacji. Co wtedy? 

W sytuacji, gdy przełożony nie jest w stanie przyznać zatrudnionym podwyżek inflacyjnych z przyczyn niezależnych od siebie, może rozważyć wsparcie swojej kadry w innych obszarach. Jeżeli jednak nie wykazuje takiej inicjatywy wobec ciebie, rozważ zwrócenie się do sądu i wszczęcie postępowania. Pamiętaj też, że z podobnymi postulatami w imieniu pracowników niejednokrotnie występują również związki zawodowe.

Źródło zdjęcia głównego: Unsplash@Igal Ness

Oferty pracy z

Zespół redakcyjny

RocketSpace.pl

RocketSpace.pl to magazyn portalu pracy przyszłości – RocketJobs.pl. Misją RocketSpace.pl jest zwiększanie świadomości społecznej w kwestiach związanych z rynkiem pracy. Jesteśmy tam, gdzie każdy pracownik white collar. Śledzimy na bieżąco najnowsze trendy na rynku pracy.