Myśląc o równowadze często wyobrażamy sobie stan totalnego spokoju. W biologii jednak taki stan oznaczałby… Brak życia. Żeby działać, potrzebujemy emocji, które zaburzają naszą harmonię i co za tym idzie – wprawiają ciało w ruch. Naszym zadaniem jest utrzymać te ruchy w optymalnych zakresach.

Jeśli więc finiszujesz ważny projekt i masz bardzo dużo na głowie, ale po wszystkim potrafisz oderwać się od pracy i odpocząć, to Twoja średnia wyjdzie w okolicach zera. Jeśli jednak cały czas utrzymujesz się na średnim poziomie i brakuje Ci motywacji napędzającej do działania, to szybko odczujesz stagnację.

Kluczem do sukcesu będzie uważne monitorowanie sygnałów płynących z ciała i rozpoznawanie momentów przeciążenia lub niedociążenia. To najlepszy sposób na to, by zarządzać swoją energią i po prostu… Mądrzej pracować.

W sytuacjach stresowych nasze ciało staje się maszyną do zadań specjalnych. Serce zaczyna szybciej bić (żeby wraz z krwią natychmiast dostarczyć tlen do mózgu oraz mięśni), a energia z układu trawiennego zostaje odcięta i przekierowana na zadanie, z którym się mierzymy (powodując przy tym nieprzyjemne uczucie ścisku w żołądku). Wiele emocji – zarówno przyjemnych, jak i nieprzyjemnych – wiążących się z reakcją stresową, uruchamia różne substancje hormonalne (np. kortyzol, adrenalina, oksytocyna, dopamina), z których część ma korzystny wpływ na nasze zdrowie. To, czy będziemy w stanie przekuć uczucie napięcia na coś pozytywnego, w dużej mierze zależy od nas samych. Im szerszy wachlarz nawyków radzenia sobie z trudną sytuacją, tym bardziej korzystne będą dla naszego zdrowia reakcje stresowe.

Przeprowadźmy mały eksperyment myślowy – zamknij oczy i wyobraź sobie, że z Twojego życia zniknęły wszystkie stresujące sytuacje, odczuwasz tylko błogi spokój… Co Ci pozostało? Prawdopodobnie wraz ze stresem pozbyłeś(-aś) się również wszystkich ważnych wyzwań i ludzi, na których Ci zależy.

Przyjemność jest krótkotrwałym uczuciem, które znika tak samo szybko, jak się pojawia. Kluczem do szczęścia jest zaangażowane i sensowne życie, a to wymaga mierzenia się z trudnościami, które uruchamiają reakcję stresową. Umiejętność równoważenia okresów intensywnego napięcia drobnymi przyjemnościami, które przynoszą ulgę, jest szalenie ważne. Warto więc po okresie wzmożonej pracy nad jakimś projektem znaleźć czas na celebrowanie sukcesu wraz ze swoim zespołem.

Stres jest reakcją emocjonalno-fizjologiczną, która ze swej natury jest bardzo subiektywna. Nie ma zatem jednej uniwersalnej miary stresu, za pomocą której można by zmierzyć i porównać jej poziom u ludzi.Niezależnie od tego przekonanie dotyczące szkodliwości stresu jest niezwykle popularne – w dużej mierze ze względów biznesowych. Dzięki niemu wrasta rynek usług i produktów pomagających zredukować stres (np. medykamenty, szkolenia, psychoterapia etc.).

Często słyszymy, że żyjemy w bardzo stresujących czasach, a efektem tego nasilającego się napięcia są choroby cywilizacyjne. Fakty są jednak takie, że pomimo dużej zmienności i nieprzewidywalności współczesny człowiek jest znacznie rzadziej niż kiedyś narażony na niebezpieczeństwo, a jego statystyczna długość życia wzrosła.

Każdy organizm żywy wyposażony jest w programy przetrwania, które dzięki temu, że uruchamiają się automatycznie, pozwalają na szybkie przystosowanie się do wymagań otoczenia. Te instynktowne reakcje wiążą się z odczuciami, które uczymy się nazywać w procesie socjalizacji.

Pojęcia emocji wymagają od nas znajomości języka, a ten (jak wiemy) wpływa na to, jak postrzegamy naszą rzeczywistość. Za pomocą słów możemy wyrażać różne odcienie danego uczucia i tym samym wpływać zwrotnie na to, co dzieje się z naszym ciałem.

Okazuje się, że siła naszej reakcji emocjonalnej może być zwiększona lub obniżona w zależności od tego, jak ją nazwiemy. Przykładowo: kiedy odczuwamy obawę, ale rozpoznajemy ją jako przerażenie (bo nie posiadamy innych pojęć), to odczuwamy strach bardziej wyraźnie. Jeśli więc w naszym słowniku istnieją pojęcia, które reprezentują tylko intensywny stan emocjonalny (np. wściekłość, depresja, przerażenie, ekstaza), to będziemy doświadczać tylko skrajnych emocji.