Wypowiedzenie umowy o pracę 2024: Kompleksowy przewodnik [+ Wzory i FAQ]

Wypowiedzenie umowy o pracę to niewątpliwie kluczowy moment w życiu zawodowym, który w konsekwencji wymaga gruntownej znajomości przepisów i procedur. Dlatego też, niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem planującym zmianę pracy, czy pracodawcą stojącym przed koniecznością redukcji zatrudnienia, ten przewodnik dostarczy Ci wszystkich niezbędnych informacji na temat wypowiedzenia umowy o pracę w 2024 roku.

Czym jest wypowiedzenie umowy o pracę?

Wypowiedzenie umowy o pracę to przede wszystkim jednostronne oświadczenie woli, które może złożyć zarówno pracownik, jak i pracodawca. W rezultacie skutkuje ono rozwiązaniem stosunku pracy z zachowaniem określonego okresu wypowiedzenia. Ponadto jest to jeden z podstawowych sposobów zakończenia współpracy między stronami umowy o pracę.

Kluczowe cechy wypowiedzenia umowy o pracę obejmują następujące punkty:

• Po pierwsze, może być zainicjowane przez pracownika lub pracodawcę
• Następnie, wymaga zachowania okresu wypowiedzenia
• Co więcej, powinno być złożone w formie pisemnej
• Wreszcie, w przypadku wypowiedzenia przez pracodawcę, musi zawierać uzasadnienie (nie dotyczy to jednak umów na okres próbny)

Rodzaje umów o pracę a wypowiedzenie

Sposób wypowiedzenia umowy o pracę zależy niewątpliwie od jej rodzaju. W związku z tym, w polskim prawie pracy wyróżniamy następujące typy umów:

1. Umowa na okres próbny
   • Przede wszystkim może poprzedzać każdy inny rodzaj umowy
   • Ponadto, maksymalny czas trwania to 3 miesiące
2. Umowa na czas określony
   • Z jednej strony, zawierana jest na konkretny okres
   • Z drugiej strony, łączny czas trwania umów na czas określony nie może przekraczać 33 miesięcy
3. Umowa na czas nieokreślony
   • Bez wątpienia jest to najbardziej stabilna forma zatrudnienia
   • Jednakże nie ma określonego terminu zakończenia

Warto podkreślić, że każdy z tych rodzajów umów może zostać wypowiedziany, niemniej jednak obowiązują różne okresy wypowiedzenia i zasady.

Okresy wypowiedzenia – ile wynoszą w 2024 roku?

Długość okresu wypowiedzenia zależy przede wszystkim od rodzaju umowy oraz stażu pracy u danego pracodawcy. W związku z tym, oto aktualne okresy wypowiedzenia w 2024 roku:

Umowa na okres próbny:

Długość okresu próbnego	Okres wypowiedzenia
Do 2 tygodni	3 dni robocze
2-3 tygodnie	1 tydzień
3 miesiące	2 tygodnie

Umowa na czas określony i nieokreślony:

Staż pracy u pracodawcy	Okres wypowiedzenia
Mniej niż 6 miesięcy	2 tygodnie
Od 6 miesięcy do 3 lat	1 miesiąc
3 lata i więcej	3 miesiące

Należy jednak pamiętać, że do stażu pracy wlicza się również okresy zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy, jeśli nastąpiło przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę.

Wypowiedzenie umowy przez pracownika – krok po kroku

Jeśli jako pracownik zdecydujesz się na wypowiedzenie umowy o pracę, powinieneś zatem postępować według następujących kroków:

1. Sprawdź okres wypowiedzenia
   • Przede wszystkim ustal, jaki okres wypowiedzenia Cię obowiązuje na podstawie rodzaju umowy i stażu pracy
2. Przygotuj pisemne wypowiedzenie
   • W związku z tym, sporządź dokument zawierający:
     • Miejscowość i datę
     • Twoje dane (imię, nazwisko, adres)
     • Dane pracodawcy
     • Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy
     • Informację o okresie wypowiedzenia
     • Twój podpis
3. Złóż wypowiedzenie pracodawcy
   • Następnie dostarcz dokument osobiście lub wyślij listem poleconym
   • Ponadto poproś o potwierdzenie odbioru na kopii dokumentu
4. Ustal szczegóły zakończenia pracy
   • W konsekwencji omów z przełożonym plan przekazania obowiązków
   • Ponadto ustal wykorzystanie pozostałego urlopu
5. Przygotuj się do odejścia
   • Dlatego zbierz referencje, jeśli to możliwe
   • Wreszcie przygotuj się do rozliczenia z powierzonego mienia

Warto podkreślić, że jako pracownik nie masz obowiązku podawania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę.

Wypowiedzenie umowy przez pracodawcę – co trzeba wiedzieć?

Pracodawca wypowiadający umowę o pracę musi natomiast spełnić dodatkowe warunki:

1. Uzasadnienie wypowiedzenia
   • Jest to konieczne przy umowach na czas nieokreślony
   • Ponadto przyczyna musi być konkretna i prawdziwa
2. Konsultacja ze związkami zawodowymi
   • Jest wymagana, jeśli pracownik jest objęty ochroną związkową
3. Przestrzeganie ochrony szczególnej
   • Niektórzy pracownicy są bowiem chronieni przed wypowiedzeniem (np. kobiety w ciąży, pracownicy w wieku przedemerytalnym)
4. Pouczenie o prawie odwołania do sądu
   • W związku z tym należy poinformować pracownika o możliwości odwołania się do sądu pracy
5. Wydanie świadectwa pracy
   • Po zakończeniu stosunku pracy pracodawca ma zatem obowiązek niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy

Wzory wypowiedzeń umowy o pracę

Wzór wypowiedzenia umowy o pracę do pobrania

Ten wzór wypowiedzenia umowy o pracę możesz łatwo skopiować do dowolnego edytora tekstu, jak Google Docs lub Microsoft Word, pobrać wzór w .pdf, a następnie go wydrukować.

Przykład wypełnionego wypowiedzenia umowy o pracę

Najczęstsze błędy przy wypowiadaniu umowy o pracę

1. Brak formy pisemnej
   • Chociaż ustne wypowiedzenie jest skuteczne, forma pisemna zapewnia dowód i chroni obie strony
2. Nieprawidłowe określenie okresu wypowiedzenia
   • A więc błędne obliczenie stażu pracy lub nieuwzględnienie przepisów szczególnych
3. Brak potwierdzenia odbioru wypowiedzenia
   • Co za tym idzie, utrudnia ustalenie momentu rozpoczęcia biegu wypowiedzenia
4. Nieprecyzyjne uzasadnienie (w przypadku pracodawcy)
   • Innymi słowy, ogólnikowe lub nieprawdziwe przyczyny mogą być podstawą do podważenia wypowiedzenia
5. Naruszenie przepisów o ochronie przed wypowiedzeniem
   • To znaczy wypowiedzenie umowy pracownikowi chronionemu (np. w ciąży lub przed emeryturą)
6. Niepoinformowanie związków zawodowych
   • Dotyczy to przypadków pracowników objętych ochroną związkową
7. Wypowiedzenie w nieodpowiednim momencie
   • Na przykład podczas urlopu pracownika lub zwolnienia lekarskiego (z pewnymi wyjątkami)

Prawa i obowiązki stron w okresie wypowiedzenia

Prawa pracownika:

• Przede wszystkim prawo do wynagrodzenia
• Następnie prawo do urlopu wypoczynkowego
• Ponadto prawo do zwolnienia na poszukiwanie pracy (dotyczy umów wypowiedzianych przez pracodawcę)

Obowiązki pracownika:

• W pierwszej kolejności świadczenie pracy zgodnie z umową
• Ponadto dbałość o mienie pracodawcy
• Wreszcie przestrzeganie tajemnicy służbowej

Prawa pracodawcy:

• Z jednej strony oczekiwanie wykonywania obowiązków przez pracownika
• Z drugiej strony możliwość zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy

Obowiązki pracodawcy:

• Przede wszystkim wypłata wynagrodzenia
• Następnie umożliwienie wykorzystania urlopu
• Wreszcie wydanie świadectwa pracy po zakończeniu stosunku pracy

Szczególne przypadki wypowiedzeń

1. Wypowiedzenie zmieniające
   • W tym przypadku pracodawca proponuje nowe warunki pracy lub płacy
   • W konsekwencji pracownik ma prawo odmowy, co skutkuje rozwiązaniem umowy
2. Wypowiedzenie w przypadku długotrwałej nieobecności
   • Jest możliwe po przekroczeniu określonych okresów choroby
3. Wypowiedzenie umowy na zastępstwo
   • Może nastąpić w przypadku powrotu pracownika, którego zastępowano
4. Wypowiedzenie umowy w czasie urlopu lub zwolnienia lekarskiego
   • Co do zasady jest niedozwolone, z wyjątkiem szczególnych sytuacji (np. likwidacja firmy)
5. Wypowiedzenie umowy pracownikowi chronionemu
   • Dotyczy to m.in. kobiet w ciąży, pracowników w wieku przedemerytalnym
   • W związku z tym wymaga spełnienia dodatkowych warunków lub jest niemożliwe
6. Wypowiedzenie umowy w przypadku przejścia zakładu pracy
   • W tej sytuacji nowy pracodawca wstępuje w prawa i obowiązki poprzedniego
   • Jednakże pracownik ma prawo do rozwiązania umowy za 7-dniowym uprzedzeniem w ciągu 2 miesięcy od przejścia

Często zadawane pytania (FAQ)

1. Czy pracownik musi podać przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę?

Nie, pracownik nie ma obowiązku podawania przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę. Dotyczy to wszystkich rodzajów umów: na czas nieokreślony, określony i na okres próbny.

2. Kiedy zaczyna się bieg okresu wypowiedzenia?

• Dla okresów liczonych w tygodniach: od najbliższej niedzieli po złożeniu wypowiedzenia
• Dla okresów liczonych w miesiącach: od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono wypowiedzenie

3. Czy można skrócić okres wypowiedzenia?

Tak, za obopólną zgodą pracownika i pracodawcy można skrócić okres wypowiedzenia. Takie ustalenie nie zmienia trybu rozwiązania umowy o pracę.

4. Czy pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia?

Tak, pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Pracownik zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia.

5. Czy w okresie wypowiedzenia można wziąć urlop?

Tak, pracownik ma prawo do wykorzystania urlopu wypoczynkowego w okresie wypowiedzenia, o ile pracodawca wyrazi na to zgodę.

6. Czy pracodawca może odrzucić wypowiedzenie złożone przez pracownika?

Nie, pracodawca nie może odmówić przyjęcia wypowiedzenia złożonego przez pracownika. Może jedynie negocjować warunki rozwiązania umowy.

7. Jak liczyć staż pracy do okresu wypowiedzenia?

Do stażu pracy wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, niezależnie od przerw w zatrudnieniu. Uwzględnia się również okresy pracy u poprzedniego pracodawcy, jeśli nastąpiło przejęcie zakładu pracy.

8. Czy można cofnąć wypowiedzenie umowy o pracę?

Cofnięcie wypowiedzenia jest możliwe tylko za zgodą obu stron. Jeśli jedna strona nie zgadza się, wypowiedzenie pozostaje w mocy.

9. Czy przysługuje odprawa przy wypowiedzeniu umowy o pracę?

Odprawa przysługuje tylko w przypadku zwolnień grupowych lub indywidualnych z przyczyn niedotyczących pracowników (np. likwidacja stanowiska pracy). Nie przysługuje przy zwykłym wypowiedzeniu umowy.

10. Czy można wypowiedzieć umowę o pracę przez e-mail?

Kodeks pracy nie przewiduje takiej formy. Zaleca się składanie wypowiedzenia na piśmie i dostarczenie go osobiście lub listem poleconym.

Podsumowanie

Wypowiedzenie umowy o pracę to bez wątpienia proces, który wymaga znajomości przepisów i przestrzegania określonych procedur. W związku z tym, niezależnie od tego, czy jesteś pracownikiem czy pracodawcą, kluczowe jest:

1. Przede wszystkim zachowanie formy pisemnej wypowiedzenia
2. Następnie prawidłowe określenie okresu wypowiedzenia
3. Ponadto przestrzeganie praw i obowiązków obu stron
4. Co więcej, świadomość szczególnych przypadków i sytuacji chronionych
5. Wreszcie, w przypadku pracodawcy – podanie konkretnej i prawdziwej przyczyny wypowiedzenia

Należy pamiętać, że każda sytuacja może mieć swoje unikalne aspekty. Dlatego też w razie wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w prawie pracy lub z Państwową Inspekcją Pracy.

Podsumowując, jeśli planujesz zmianę pracy lub stoisz przed koniecznością redukcji zatrudnienia, dokładne zapoznanie się z przepisami dotyczącymi wypowiedzenia umowy o pracę pomoże Ci uniknąć potencjalnych problemów i zapewni zgodne z prawem zakończenie stosunku pracy.

Szukasz nowej pracy po wypowiedzeniu umowy? W takim razie sprawdź aktualne oferty na RocketJobs.pl i znajdź idealne stanowisko dla siebie!

Jeśli interesują Cię konkretne branże, możesz również sprawdzić oferty w kategoriach takich jak:

• Marketing
• Finanse
• HR
• IT

Pamiętaj, że zmiana pracy to nie tylko wyzwanie, ale również szansa na rozwój zawodowy. Dlatego też, niezależnie od powodu wypowiedzenia umowy o pracę, potraktuj to jako możliwość znalezienia nowych, ciekawych perspektyw zawodowych.

Podsumowując, wypowiedzenie umowy o pracę to ważny proces prawny, który wymaga staranności i uwagi. Jednakże, mając odpowiednią wiedzę i przestrzegając zasad przedstawionych w tym przewodniku, możesz przejść przez ten etap sprawnie i bez komplikacji. Pamiętaj, że zawsze warto inwestować w swoją wiedzę z zakresu prawa pracy, ponieważ może się ona okazać niezwykle przydatna na różnych etapach kariery zawodowej.