Czy licencjat to wykształcenie wyższe?

Umowa o pracę na czas nieokreślony to najbardziej pożądana przez pracowników forma zatrudnienia na polskim rynku pracy. Daje ona największe poczucie stabilizacji zawodowej i najszerszą ochronę prawną. Jednocześnie pracodawcy często podchodzą do niej z rezerwą, preferując bardziej elastyczne rozwiązania. Jak wygląda sytuacja w 2025 roku? Jakie przepisy regulują ten rodzaj umowy i jakie prawa przysługują pracownikom? Na te i inne pytania odpowiemy w naszym kompleksowym przewodniku.
Spis treści
Z tego artykułu dowiesz się:
Umowa na czas nieokreślony to rodzaj umowy o pracę, która – jak sama nazwa wskazuje – nie ma określonego z góry terminu zakończenia. Jest zawierana bezterminowo i trwa do momentu, gdy jedna ze stron zdecyduje się ją rozwiązać poprzez wypowiedzenie lub gdy dojdzie do porozumienia stron w kwestii jej zakończenia.
Umowę na czas nieokreślony regulują przepisy Kodeksu pracy, a także indywidualne ustalenia między pracodawcą a pracownikiem zawarte w treści umowy. Jest to forma zatrudnienia, która w największym stopniu chroni pracownika przed nieuzasadnionymi działaniami pracodawcy, takimi jak nagłe zakończenie współpracy.
W przeciwieństwie do umowy na czas określony czy na okres próbny, umowa na czas nieokreślony nie ma ustalonej daty zakończenia. To sprawia, że pracownik może planować swoją przyszłość zawodową z większą pewnością, nie musi się martwić o to, czy jego umowa zostanie przedłużona.
W 2025 roku umowy na czas nieokreślony regulowane są przede wszystkim przez Kodeks pracy, ze szczególnym uwzględnieniem art. 25-25^1. Warto znać te przepisy, by wiedzieć, na jakich zasadach funkcjonuje ten rodzaj umowy i jakie prawa przysługują pracownikowi.
Jednym z najważniejszych aspektów przepisów dotyczących umów o pracę jest mechanizm automatycznego przekształcania umów na czas określony w umowy na czas nieokreślony. Zgodnie z art. 25^1 Kodeksu pracy:
Jeżeli jeden z tych limitów zostanie przekroczony, umowa automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony. Warto jednak pamiętać, że istnieją wyjątki od tej zasady. Limity nie mają zastosowania do umów zawartych w celu:
Przepisy te mają na celu ochronę pracowników przed nadużywaniem umów terminowych przez pracodawców.
Umowa na czas nieokreślony może być zawarta w kilku różnych okolicznościach.
Pracodawca może od razu zaoferować kandydatowi umowę na czas nieokreślony, bez wcześniejszych umów terminowych. Taka sytuacja najczęściej dotyczy specjalistów z dużym doświadczeniem lub w przypadku, gdy pracodawca jest pewien kwalifikacji i umiejętności kandydata.
Jak wspomniano wcześniej, umowa na czas określony przekształca się automatycznie w umowę na czas nieokreślony w dwóch przypadkach:
Strony mogą w każdej chwili uzgodnić zmianę rodzaju umowy z określonej na nieokreśloną. Odbywa się to zazwyczaj poprzez zawarcie aneksu do umowy lub podpisanie nowej umowy.
Warto również wiedzieć, że zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, jeśli w umowie o pracę nie wskazano jej rodzaju, przyjmuje się, że została zawarta umowa na czas nieokreślony. Jest to interpretacja korzystna dla pracownika, który zyskuje pełnię praw wynikających z takiej umowy.
Umowa na czas nieokreślony zapewnia pracownikowi najszerszy zakres praw i ochrony wśród wszystkich form zatrudnienia. Przyjrzyjmy się najważniejszym aspektom.
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy na czas nieokreślony ma prawo do:
Niektóre grupy pracowników na umowie na czas nieokreślony objęte są dodatkową ochroną.
Kobiety w ciąży i na urlopach związanych z rodzicielstwem – pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz w trakcie urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Wyjątkiem jest likwidacja lub upadłość pracodawcy.
Pracownicy w wieku przedemerytalnym – osoby, którym brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, są chronione przed wypowiedzeniem, o ile ich staż pracy u danego pracodawcy uprawnia ich do emerytury po osiągnięciu tego wieku.
Przedstawiciele związków zawodowych – członkowie zarządu związku zawodowego są chronieni przed wypowiedzeniem zgodnie z przepisami ustawy o związkach zawodowych.
Pracownik zatrudniony na czas nieokreślony ma również szereg obowiązków, które musi sumiennie wypełniać:
Choć umowa na czas nieokreślony jest często postrzegana jako korzystna głównie dla pracownika, ma ona również wiele zalet dla pracodawcy.
Lojalność i zaangażowanie pracowników – osoby zatrudnione na czas nieokreślony czują się bezpieczniej, co często przekłada się na ich większe zaangażowanie i lojalność wobec firmy.
Budowanie stabilnego zespołu – umowy na czas nieokreślony pozwalają tworzyć zgrany zespół długoterminowych pracowników, co sprzyja lepszej atmosferze i efektywności pracy.
Redukcja kosztów rekrutacji – mniejsza rotacja pracowników oznacza mniejsze wydatki na procesy rekrutacyjne i szkolenia nowych osób.
Pozytywny wizerunek pracodawcy – firma oferująca umowy na czas nieokreślony jest postrzegana jako stabilny i godny zaufania pracodawca, co przyciąga lepszych kandydatów.
Mniejsza elastyczność – rozwiązanie umowy na czas nieokreślony wiąże się z koniecznością przestrzegania dłuższych okresów wypowiedzenia i uzasadniania decyzji o zwolnieniu.
Procedury wypowiedzenia – wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony wymaga podania konkretnej, prawdziwej przyczyny oraz konsultacji ze związkami zawodowymi, jeśli działają w firmie.
Koszty długoterminowe – wraz ze stażem pracy rosną niektóre uprawnienia pracownicze (np. dłuższy urlop, dłuższy okres wypowiedzenia), co może zwiększać koszty pracodawcy.
Umowa na czas nieokreślony może zostać rozwiązana na kilka sposobów:
Długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy:
Okresy wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony w 2025 roku
Staż pracy u danego pracodawcy | Okres wypowiedzenia |
---|---|
Poniżej 6 miesięcy | 2 tygodnie |
Od 6 miesięcy do 3 lat | 1 miesiąc |
3 lata i więcej | 3 miesiące |
Wypowiedzenie umowy na czas nieokreślony przez pracodawcę wymaga spełnienia kilku warunków.
Pracownik wypowiadający umowę na czas nieokreślony ma prostszą sytuację.
Warto pamiętać, że w przypadku wypowiedzenia umowy przez pracownika, za porozumieniem stron można skrócić okres wypowiedzenia.
W niektórych sytuacjach umowa na czas nieokreślony może zostać rozwiązana bez zachowania okresu wypowiedzenia.
Przez pracodawcę – w przypadku ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych, popełnienia przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie, lub utraty uprawnień niezbędnych do wykonywania pracy.
Przez pracownika – jeśli zostanie wydane orzeczenie lekarskie stwierdzające szkodliwy wpływ pracy na zdrowie pracownika, a pracodawca nie przeniesie go do innej pracy, lub w przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków przez pracodawcę.
Umowa na czas nieokreślony to tylko jedna z wielu form zatrudnienia dostępnych na polskim rynku pracy. Jak wypada w porównaniu z innymi?
Porównanie umowy na czas nieokreślony z innymi formami zatrudnienia
Cecha | Umowa na czas nieokreślony | Umowa na czas określony | Umowa zlecenie | Umowa o dzieło |
---|---|---|---|---|
Czas trwania | Bezterminowo | Do określonego terminu | Zwykle określony | Do wykonania dzieła |
Ochrona przed wypowiedzeniem | Wysoka | Średnia | Niska | Niska |
Okres wypowiedzenia | 2 tyg. – 3 mies. | 2 tyg. – 3 mies. | Według umowy | Zwykle brak |
Składki ZUS | Pełne | Pełne | Pełne (z wyjątkami) | Brak |
Urlop wypoczynkowy | 20-26 dni | 20-26 dni | Brak | Brak |
Staż pracy | Wlicza się | Wlicza się | Nie wlicza się | Nie wlicza się |
Ochrona w razie ciąży | Pełna | Częściowa | Brak | Brak |
Podstawowa różnica między tymi umowami polega na czasie ich trwania. Umowa na czas określony zawierana jest na konkretny okres, po którym wygasa, chyba że zostanie przedłużona. Umowa na czas nieokreślony trwa do momentu jej wypowiedzenia przez jedną ze stron.
Obecnie okresy wypowiedzenia dla obu typów umów są takie same, co stanowi zmianę w porównaniu do przepisów sprzed kilku lat. Jednak w przypadku umowy na czas nieokreślony pracodawca musi podać konkretną przyczynę wypowiedzenia, czego nie wymaga się przy umowie na czas określony (chyba że umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy i przewidziano możliwość jej wcześniejszego rozwiązania).
Umowa zlecenie to umowa cywilnoprawna, która nie podlega przepisom Kodeksu pracy. W przeciwieństwie do umowy na czas nieokreślony, nie zapewnia ona takich przywilejów jak urlop wypoczynkowy, płatny zwolnienie chorobowe czy ochronę przed wypowiedzeniem.
Osoba pracująca na umowie zlecenie nie jest pracownikiem, lecz zleceniobiorcą, co oznacza, że nie przysługują jej prawa pracownicze. Zleceniobiorca ma jednak większą swobodę w organizacji swojej pracy i może wykonywać zlecenia dla wielu podmiotów jednocześnie.
Umowa o dzieło, podobnie jak umowa zlecenie, jest umową cywilnoprawną. Jej celem jest wykonanie konkretnego dzieła, a nie świadczenie pracy przez określony czas. Umowa o dzieło kończy się z chwilą wykonania dzieła i nie podlega ochronie właściwej dla stosunku pracy.
Wykonujący dzieło nie ma prawa do urlopu, płatnego zwolnienia chorobowego ani innych świadczeń pracowniczych. Od umowy o dzieło zazwyczaj nie odprowadza się składek na ubezpieczenia społeczne (z wyjątkiem szczególnych przypadków), co sprawia, że jest ona mniej korzystna pod względem zabezpieczenia społecznego.
Każda umowa o pracę na czas nieokreślony musi zawierać kilka niezbędnych elementów, aby była zgodna z przepisami prawa pracy. Poniżej przedstawiamy podstawowe elementy takiej umowy wraz z objaśnieniami.
Niezbędne elementy umowy na czas nieokreślony:
Podpisując umowę na czas nieokreślony, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów.
Tak, umowa na czas nieokreślony może być wypowiedziana zarówno przez pracodawcę, jak i przez pracownika. Różnica polega na tym, że pracownik nie musi podawać przyczyny wypowiedzenia, natomiast pracodawca jest zobowiązany wskazać konkretną, rzeczywistą przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie.
W 2025 roku, podobnie jak w latach poprzednich, okresy wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony zależą od stażu pracy u danego pracodawcy:
Umowa na czas określony automatycznie przekształca się w umowę na czas nieokreślony w dwóch przypadkach:
Wyjątki od tej zasady dotyczą umów zawartych w celu zastępstwa pracownika, wykonywania pracy sezonowej lub dorywczej, pracy przez okres kadencji oraz gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
Tak, pracodawca wypowiadający umowę na czas nieokreślony jest zobowiązany do podania konkretnej, rzeczywistej i zrozumiałej przyczyny wypowiedzenia. Przyczyna musi być sformułowana w sposób jasny i precyzyjny, aby pracownik mógł ją zrozumieć i ewentualnie zakwestionować w sądzie pracy.
Kobiety w ciąży zatrudnione na umowie na czas nieokreślony są objęte szczególną ochroną. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży oraz podczas urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. Wyjątkiem jest upadłość lub likwidacja pracodawcy.
Dodatkowo, kobieta w ciąży ma prawo do:
Tak, umowę na czas nieokreślony można rozwiązać bez okresu wypowiedzenia w określonych sytuacjach:
Pracodawca może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, gdy:
Pracownik może rozwiązać umowę bez wypowiedzenia, gdy:
Umowa na czas nieokreślony w 2025 roku pozostaje najbardziej pożądaną formą zatrudnienia na polskim rynku pracy. Zapewnia pracownikom największą stabilność zatrudnienia i najszerszą ochronę prawną. Jednocześnie pracodawcy coraz częściej dostrzegają korzyści płynące z zatrudniania pracowników na podstawie takich umów, takie jak większa lojalność, zaangażowanie i niższa rotacja.
Kluczowe aspekty umowy na czas nieokreślony to:
Jeśli szukasz stabilnego zatrudnienia z pełnią praw pracowniczych, warto rozważyć oferty pracy oferujące umowę na czas nieokreślony. Na portalu RocketJobs.pl znajdziesz liczne oferty pracy z różnych branż, w których pracodawcy oferują właśnie tę formę zatrudnienia. Sprawdź dostępne oferty pracy w Warszawie lub oferty pracy w Krakowie, a także oferty w interesującej Cię dziedzinie, na przykład w branży HR czy w obszarze prawnym.
Pamiętaj, że znajomość swoich praw i obowiązków wynikających z umowy o pracę to podstawa udanej kariery zawodowej. Mamy nadzieję, że nasz przewodnik pomoże ci lepiej zrozumieć specyfikę umowy na czas nieokreślony i podejmować świadome decyzje dotyczące twojej przyszłości zawodowej.
RocketSpace.pl
RocketSpace.pl to magazyn portalu pracy przyszłości – RocketJobs.pl. Misją RocketSpace.pl jest zwiększanie świadomości społecznej w kwestiach związanych z rynkiem pracy. Jesteśmy tam, gdzie każdy pracownik white collar. Śledzimy na bieżąco najnowsze trendy na rynku pracy.
Komentarze