Tu nie liczy się tylko kasa. Jak i jaką ścieżkę kariery wybrać, kiedy chcę pracować w finansach?

Zastanawiasz się, co zrobić ze swoim życiem zawodowym? Jeśli tak, to rozważ pracę w świecie pieniędzy. Na rynku finansowym są bowiem dostępne liczne ścieżki kariery, dla osób o zróżnicowanych umiejętnościach i osobowościach. Być może któraś z nich spodoba się właśnie tobie. Dla kogo najlepsza będzie praca w finansach?

Jako osoba, która pracuje w branży inwestycyjnej od kilkunastu lat, jedno wiem na pewno: możliwości rozwoju kariery w świecie finansów jest mnóstwo. Mimo że rynek finansowy zmienia się szybko – a może właśnie dlatego – wciąż jest na nim miejsce na nowe talenty i znalezienie własnej niszy. Ta branża dotyczy bowiem czegoś, co od lat dotyczy nas wszystkich – pieniędzy.

Praca w finansach. Zadaj sobie trzy ważne pytania na start

Zanim opiszę poszczególne ścieżki kariery w branży finansowej, warto odpowiedzieć na trzy istotne pytania, które jej dotyczą.

1. Czy to dobry czas na rozpoczęcie kariery w branży finansowej?

Ostatnie lata były okresem ogromnego chaosu i nieprzewidywalności, które dotknęły różnych branż i nie ominęły finansów. W rezultacie, możesz mieć istotne wątpliwości co do tego, czy obecnie, w okresie wysokiej inflacji i wiszącego nad światem kryzysu gospodarczego, w ogóle warto rozważać karierę w świecie finansów.

Odpowiedź jest prosta: tak, warto.

Oczywiście w niektórych czasach znalezienie pracy w branży finansowej jest łatwiejsze niż w innych. W okresach gospodarczego boomu, świetnie prosperujących gospodarek i długotrwałych wzrostów cen akcji na giełdach, branża finansowa to wręcz idealne miejsce na rozwój kariery. 

Niemniej, nie oznacza to, że w bardziej burzliwych czasach finansiści nie są potrzebni. Znalezienie pracy w okresie kryzysu i chaosu jest nie tylko możliwe, ale może być wręcz trampoliną do ciekawej kariery lub znalezienia swojej niszy. 

Wiem to po sobie – sama zaczęłam pracę w branży finansowej, w domu maklerskim, w 2008 roku, czyli w momencie największego krachu na rynkach finansowych od dziesięcioleci i następującego po nim dotkliwego kryzysu. W późniejszych latach odnalazłam się w branży świetnie, rozwijając się w swojej niszy. Co więcej, rok wcześniej (2007 r.) zaczęłam biznes w branży finansowej w postaci prowadzenia magazynu o tematyce inwestycyjnej. I ten biznes świetnie prosperował przez kolejną dekadę.

Praca w branży finansowej może być więc ekscytującą przygodą, o ile mamy na siebie pomysł i jesteśmy ciekawi świata.

2. Czy automatyzacja i postęp sztucznej inteligencji nie dotkną branży finansowej?

Ależ oczywiście, że jej dotkną! Prawdopodobnie stoimy u progu rewolucji na rynku pracy, powiązanej z zastosowaniem sztucznej inteligencji na wiele sposobów. Ale ta rewolucja niezaprzeczalnie dotknie także inne branże. Z jednej strony, AI zapewne wyeliminuje potrzebę istnienia pewnych zawodów, ale z drugiej strony, stworzy potrzebę powstania nowych stanowisk pracy. 

Najbardziej zagrożone, jak wszędzie, są te czynności, które wiążą się ze schematycznością i powtarzalnością, takie jak prowadzenie księgowości, rozliczanie podatków czy pisanie prostych analiz lub artykułów finansowych. Nie oznacza to jednak, że księgowe czy analitycy nie będą potrzebni – wręcz przeciwnie. Ci, którzy są dobrzy w swoim fachu, będą szczególnie cenieni, bowiem niektórych umiejętności AI nie zastąpi – tych, w których będzie potrzebna umiejętność nieszablonowego myślenia lub pojawi się element ludzki, np. potrzeba nawiązywania relacji międzyludzkich.

3. Czy branża finansowa jest tylko dla osób z dużą wiedzą matematyczną?

Absolutnie nie! Branża finansowa jest zaskakująco inkluzywna.

To oczywiste, że skoro ten sektor gospodarki jest powiązany z pieniędzmi, to dla osób o umiejętnościach szybkiego liczenia i logicznego myślenia zawsze znajdzie się w nim miejsce – ale nie tylko dla nich. W końcu liczenie ogarnie za nas Excel, prawda?

Niektóre ścieżki kariery w branży finansowej wyżej niż zdolności matematyczne stawiają umiejętność skrupulatnej analizy i syntezy danych, spostrzegawczość, łatwość nawiązywania relacji międzyludzkich, komunikatywność czy też talenty pisarskie czy organizacyjne. Tak, humaniści w tej branży także mogą się odnaleźć!

Ścieżki kariery w branży finansowej

Branża finansowa pomieści osoby o różnych cechach charakteru i różnych umiejętnościach. Być może któryś z tych dróg  zainspiruje cię, by obrać właśnie ten kierunek i rozwijać się w sektorze finansowym.

Bankowość 

Bankowość to jedna z tych branż, w których możliwości rozwoju kariery są ogromne. Banki to bowiem duże instytucje, zatrudniające tysiące pracowników w przeróżnych działach. 

Bankowość dzieli się na bankowość detaliczną, czyli taką skierowaną do indywidualnych  klientów, oraz korporacyjną, dotyczącą przedsiębiorstw różnej wielkości. Każda z tych odmian bankowości dzieli się na wiele obszarów: obsługę klienta, dział powiązany z kredytami i pożyczkami, itd. Ponadto, w praktycznie każdym banku znajdują się działy związane z ryzykiem, departamenty IT oraz działy, które są powszechne także w innych firmach: marketing, HR, księgowość, PR, itd. 

A to oznacza, że praca w bankowości może przybierać przeróżne oblicza – znajdą się tam zarówno wysoko płatne, specjalistyczne stanowiska, jak i oferty pracy dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z tą branżą.

Bankowość inwestycyjna

Bankowość inwestycyjna to specyficzny rodzaj bankowości, powiązany z obrotem papierami wartościowymi, z doradztwem dotyczącym pozyskiwania kapitału, finansowania przedsiębiorstw np. poprzez emisję papierów wartościowych czy też fuzji oraz przejęć.

Znajduje się ona znacznie bliżej rynków kapitałowych niż bankowość tradycyjna, a o pracę w niej najłatwiej jest w dużych aglomeracjach, w których funkcjonują prężnie działające międzynarodowe giełdy – takich jak Londyn czy Nowy Jork (chociaż także w Warszawie oferty pracy w bankowości inwestycyjnej coraz częściej się zdarzają). 

To niezwykle ciekawa ścieżka kariery, ale ma ona swoje blaski i cienie – jest kojarzona z bardzo wysokimi zarobkami, ale także z poświęcaniem ogromnej ilości czasu na pracę (oraz z niemałym stresem). 

Praca analityka rynków finansowych

Praca analityka na rynkach finansowych to bardzo pojemne pojęcie. Dla przykładu, może ono obejmować analityków w bankach, którzy dokonują oceny ryzyka kredytowego lub jakichś konkretnych inwestycji. 

Ale można pracować także jako analityk na rynkach kapitałowych i wtedy nasza praca ściśle powiązana jest z sytuacją na giełdzie. Na ogół tacy analitycy mają swoją specjalność. Niektórzy z nich oceniają konkretne spółki w ściśle określonych branżach, wydając dla nich rekomendacje, czyli dokumenty, w których oceniają oni, czy daną spółkę na giełdzie warto kupić, czy niekoniecznie.

Inni analitycy zajmują się rynkiem szerzej – np. ich specjalnością mogą być rynki walutowe lub surowcowe. W takim wypadku dużo bardziej niż szczegółowe spojrzenie na konkretną inwestycję liczy się umiejętność łączenia faktów i uwzględniania wpływu tak pozornie niepowiązanych z giełdą czynników jak polityka czy pogoda.

Praca analityka w branży finansowej to idealne miejsce dla różnych charakterów, ale szczególnie dobrze odnajdą się tu introwertycy i ludzie lubiący pracować samodzielnie.

Zarządzanie funduszami inwestycyjnymi

Praca zarządzających funduszami inwestycyjnymi to jedna z najciekawszych i najbardziej perspektywicznych możliwości rozwoju w branży finansowej. W telegraficznym skrócie, polega ona na zarządzaniu pieniędzmi innych, co ma swoje plusy i minusy. 

Plusem są niezaprzeczalnie wysokie zarobki (w tym możliwości otrzymania jeszcze wyższych bonusów) oraz fakt, że każdy dzień na rynku jest inny, więc nie ma nudy i powtarzalności, a naprawdę zdolne osoby mogą się w tym zawodzie wykazać. Kolejna zaleta tego zawodu to możliwość rozwoju w różnych kierunkach – możemy zarządzać bowiem zarówno bezpiecznymi funduszami rynku pieniężnego, jak i bardziej ryzykownymi funduszami akcji. Minusem jest spory stres, który wynika z odpowiedzialności za pieniądze innych ludzi oraz konieczność utrzymywania czujności na rynku.

Warto pamiętać, że zarządzający funduszem inwestycyjnym to zawód wymagający posiadania odpowiedniej licencji. W Polsce jest to licencja doradcy inwestycyjnego – jednak zamiast niej, można zdobyć od razu międzynarodowy certyfikat CFA i zdać w Polsce jedynie uzupełniający egzamin na doradcę inwestycyjnego.

Makler papierów wartościowych

Zawód maklera papierów wartościowych, podobnie jak zawód zarządzającego funduszem, wymaga posiadania licencji. W tym przypadku jest to licencja maklera papierów wartościowych.

A kim jest makler? W dużym skrócie – jest to pośrednik w transakcjach papierami wartościowymi. Tu także można się rozwijać w różnych kierunkach. Szczególnie ciekawa jest praca maklera instytucjonalnego, która jest bardziej relacyjna niż techniczna. Polega bowiem na podtrzymywaniu relacji z klientami instytucjonalnymi, takimi jak fundusze inwestycyjne (makler instytucjonalny często pracuje z wspomnianymi wcześniej zarządzającymi funduszami inwestycyjnymi) oraz wykonywaniu transakcji o dużych wartościach, sięgających setek tysięcy czy milionów złotych.

Zawód ekonomistki/ekonomisty (w banku, na uczelni)

Praca ekonomisty ściśle wiąże się, jak sama nazwa wskazuje, z wiedzą ekonomiczną. W przypadku tego zawodu także można rozwijać się w różnych instytucjach – dwie najpopularniejsze to bank oraz uczelnia.

Ekonomiści bankowi odpowiadają przede wszystkim za tworzenie analiz i modeli gospodarczych oraz publikację prognoz dotyczących danych makro (PKB, inflacja, bezrobocie, zadłużenie), w tym ich wpływu na potencjalne decyzje konsumentów i inwestorów. 

Z kolei ekonomiści pracujący na uczelni skupiają się na pracy naukowej – zarówno na prowadzeniu wykładów czy warsztatów dla studentów, jak i na pisaniu książek czy tworzeniu innych publikacji naukowych.

Rachunkowość/księgowość

W kwestii pracy w księgowości jedno jest pewne: zawód księgowego/księgowej jest potrzebny praktycznie wszędzie, w każdej branży i w każdym przedsiębiorstwie (większe przedsiębiorstwa mają całe działy księgowości, a mniejsze firmy tę księgowość zlecają na zewnątrz).

Praca w rachunkowości wymaga dokładności, skrupulatności, dbałości o szczegóły, nierzadko także spostrzegawczości. Świetnie odnajdą się w nim osoby dobrze zorganizowane i ceniące uporządkowane działania. 

Niemniej, mimo że często mówi się o automatyzacji działań księgowych, to jest to zawód nadal na tyle powszechny i potrzebny, że można w nim zarabiać całkiem sporo. To mit, że w tym zawodzie nie potrzeba finezji – elastyczność i poszukiwanie nowych rozwiązań bardzo się przydają w ciągle zmieniających się uwarunkowaniach gospodarczych i powstawaniu innowacyjnych przedsiębiorstw.

Niewątpliwie księgowy/księgowa to jeden z tych zawodów, które są bardzo blisko pieniędzy i który może stać się trampoliną do zdobycia ciekawego i dobrze płatnego stanowiska dyrektora finansowego (CFO) w jakiejś spółce.

Doradztwo finansowe

Zawód doradcy finansowego często jest otaczany złą sławą, ponieważ kojarzy się bardziej z pośrednictwem w sprzedaży produktów bankowych niż z obiektywną oceną sytuacji. 

Jednak to się powoli zmienia. W krajach zachodnich doradztwo finansowe jest rozwijającą się branżą, która dociera zarówno do bardzo zamożnych osób, jak i do osób o znacznie mniejszych możliwościach finansowych. W Polsce, wraz ze wzrostem zarobków i oszczędności społeczeństwa, zawód doradcy finansowego także powinien się rozwijać.

Obecnie coraz częściej na osobę zajmującą się planowaniem finansów używa się określenia planista finansowy, które lepiej odzwierciedla holistyczną naturę tego zawodu, nastawioną na szerokie spojrzenie na stworzenie całościowego planu finansowego dla konkretnej osoby. Tym samym praca planisty finansowego może być coraz bardziej potrzebna i potencjalnie bardzo perspektywiczna.

Ubezpieczenia

Kariera w sektorze ubezpieczeniowym wielu osobom kojarzy się z pracą agenta ubezpieczeniowego – czyli osoby, która dobiera konkretne ubezpieczenia osobowe lub ubezpieczenia majątkowe do sytuacji konkretnej osoby oraz od razu je sprzedaje. 

Jednak to jest zaledwie jedna z możliwości rozwoju w tym sektorze. Firmy ubezpieczeniowe to, podobnie jak banki, ogromne instytucje, zatrudniające osoby do zróżnicowanych działów, od księgowości po marketing. Jednak funkcjonują tam także specyficzne dla tej branży zawody – wśród nich znajduje się zawód aktuariusza, czyli osoby odpowiadającej za ocenę poziomu ryzyka związanego z konkretnym produktem czy projektem, co wpływa na wycenę ubezpieczenia. 

Praca w fintechu

Jedną z ciekawych ścieżek rozwoju w branży finansowej może być także praca w fintechu. W ostatnich latach jak grzyby po deszczu powstają startupy, wkraczające w obszary zarządzania oszczędnościami i inwestycjami, dotychczas zarezerwowane jedynie dla tradycyjnej bankowości czy działań domów maklerskich. Fintechy to nie tylko spółki tworzące aplikacje związane z oszczędzaniem i inwestowaniem, ale także firmy pracujące nad nowymi rozwiązaniami technologicznymi, sprzedające swoje produkty i usługi bankom czy domom maklerskim.

Z pewnością praca w fintechu może być doświadczeniem specyficznym – niepodobnym do standardowego etatu w dużej instytucji. W tej pracy możemy liczyć na mniejsze ustrukturyzowanie działań, ale i więcej możliwości wszechstronnego rozwoju i szybkiego awansu. 

Dla wielu osób, które lubią biznesowe środowisko, dużą dynamikę działania, i które tolerują więcej chaosu i niepewności, praca w fintechu może być wyjątkowo ciekawą ścieżką rozwoju kariery.

Inne możliwości kariery w finansach

Powyższe ścieżki kariery to zaledwie kropla w morzu ogromnych możliwości, które daje branża finansowa. Oprócz nich, istnieje szereg innych zawodów i obszarów, w których można się rozwijać, a które są powiązane ze światem pieniędzy. 

Należą do nich m. in. zawody powiązane z nieruchomościami (np. agent nieruchomości, rzeczoznawca majątkowy) czy prawem finansowym (np. obsługa prawna instytucji finansowych, doradztwo w zakresie fuzji i przejęć) i wiele innych.

Praca w finansach. Jaką ścieżkę kariery wybrać?

W tym artykule opisane zostały zaledwie te najbardziej popularne ścieżki rozwoju w branży finansowej, stwarzające potencjał do rozwoju osobom o różnych potrzebach, talentach i charakterach. 

Aby ocenić, która z tych ścieżek może być dobra dla ciebie, zacznij od wyodrębnienia swoich podstawowych umiejętności (np. szybkie liczenie w pamięci, świetne zdolności organizacyjne, łatwość nawiązywania relacji), jak również mocnych i słabych stron. Pamiętaj przy tym o jednej ważnej kwestii: to, co w jednej pracy może być przeszkodą, w innej będzie atutem. 

Dla przykładu: jeśli potrafisz szybko podejmować decyzje i cechuje cię duża odporność na stres, to możesz być wymarzonym kandydatem na zarządzającego funduszem, nawet jeśli twoją piętą achillesową jest niecierpliwość. Ale ta sama szybkość w podejmowaniu decyzji nie przyda ci się aż tak bardzo w karierze księgowego, zaś niecierpliwość będzie wręcz przeszkodą.

Piękno świata pieniędzy polega właśnie na tym, że jest on wszechstronny, bo dotyczy każdego i każdej z nas. Może więc warto się w tym świecie orientować? 

Jeśli interesuje cię kariera w branży finansowej, to tu możesz sprawdzić oferty pracy w tym sektorze:

Oferty pracy z